Sıkça Sorulan Sorular

Bahçe tesis edilecek bölgenin iklimine, toprak ve arazinin fiziksel koşullarına en uygun ceviz / badem ağacı türünün seçilmesidir. Her ceviz / badem türü her yerde yetiştirilmez. Bu nedenle tür seçiminde yapılacak yanlışlar, verim düşüklüğünden hiç mahsul alamamaya kadar ciddi sonuçlar doğuracaktır.

Ceviz / badem ağacı meyveleri, genetik olarak çeşitlilik barındırmaktadır. Yani her bir meyve, ana ağaçtan farklı fiziksel özellik gösterebilir. Dolayısıyla gövde, kök ve meyve gelişimi iyi bir anaçtan toplanan meyvelerin doğrudan toprağa ekilmesiyle elde edilecek ağaçlar, anaç ile 100% aynı kalitede kök, gövde ve meyve gelişimi göstermeyebilir. Bu nedenle aşılama tekniği ile anacın birebir kopyası olarak yetiştirilen aşılı fidanlar tercih edilmelidir.

Ülkemizde yetiştiriciliği yapılan yerli yabancı pek çok aşılı ceviz fidanı türü mevcuttur. Maviser olarak bünyemizde yetiştiriciliği yapılan aşılı ceviz fidanı türlerimiz Chandler, Fernor, Fernette, Franquette, Pedro, Cisco, Hartley, Howard, Meylannaise ve Ronde (de Montignac)’dir.

Aşılı badem fidanı olarak Texas, Nonpareil, Ferraduel ve Ferragnes tedarik edilmektedir.

Verimli ve uzun ömürlü bir ceviz bahçesi kurmak için öncelikle kullanılacak arazinin tarıma elverişlilik durumu, toprak analizleri ile belirlenmelidir. Toprak analizi sonucuna göre ihtiyaç duyuluyorsa gereken ıslah teknikleri uygulanmalı ve toprak dikime hazır hale getirilmelidir. Aksi taktirde fidanlarda gelişim bozukluklarının veya hastalıkların görülmesi kaçınılmazdır.

Fidanların dikim zamanı, fidanların açık köklü veya kapalı köklü oluşuna göre değişir. Açık köklü olarak tedarik edilen fidanlar, Ekim – Kasım aylarında dinlenmeye geçerler. Tam dinlenme haline geçen fidanlar, topraktan sökülür, bakımları yapılır ve dikime hazır hale getirilir. Bu fidanların havaların ısınmasıyla uyanmaya başlamadan önce, en geç Şubat ayında toprağa dikilmesi gerekir.

Tüplü yani kapalı kök olarak tahsis edilen fidanlar ise yılın herhangi bir zamanında toprağa dikilebilir. Ancak fidan, yetiştirildiği hazneden (tüpten) ayrılırken köklerin hava almamasına özen gösterilmelidir. Aksi taktirde fidan, canlılık faaliyetini durdurabilir.

Toprağa dikilecek fidanlar için 45-60 cm genişliğinde 75-80 cm derinliğinde çukurlar açılmalıdır. Fidanların aşı noktası toprağın 5-10 cm üstünde olacak şekilde ve kök boğazı (fidanın topraktan söküldüğü seviye) yine toprak seviyesinde kalacak şekilde fidan çukura yerleştirilir. Fidanın kök boğazının toprak altında kalmaması, fidanın canlılık faaliyetini sürdürebilmesi için oldukça önemlidir.

Bodurluk, ceviz ağacı türlerinde mevcut olan bir özellik değildir. Dolayısıyla bodur ceviz türü yoktur. Ancak çeşitli budama yöntemleri ile daha dar taç gelişimi gösterecek ağaçlar elde edilebilir.

Ceviz bahçesi tesisinde dikim sırasında (ilk yıl) fidanın tepesi aşı yerinden itibaren 4-6 göz üstünden kesilir. Fidana bu kesim işleminden sonra güneşin yakıcı etkisinden korumak için gövdesine su bazlı beyaz lâteks boya sürülür veya özel yapılmış fidan koruyucuları kullanılır.

Fidan bir yıl büyüdükten sonra dik büyüyen en kuvvetli dal seçilir, diğer dallar çıkarılır, fakat fidanın alt kısmında güney batı yönüne bakan bir iki tane küçük dal bir takip eden yılda çıkarılmak üzere gövdeyi güneşten korumak için bırakılabilir. Ceviz yetiştiriciliğinde fidanlara doruk dallı veya değişik doruk dallı terbiye sistemleri uygulanır.

ilk yıllarda sistemi bozan fazla dallar kesilip çıkarılmalıdır (yoğun güneşin olduğu bölgelerde ilk yıllarda gövdenin güney batı yönünde, altta birkaç küçük dal gölge yapması için tırnaklı olarak kısaltılıp bırakılmalıdır). Koruma yani gölgeleme maksadıyla kesilmeyip bırakılan bu alt dallar, ağaçların taçları gelişip yeterli gölge sağladığı dönemin yaprak döküm döneminde kesilerek tamamen çıkarılmalıdır.

Dikilen badem fidanının boyu ne olursa olsun, ister tüplü, ister açık köklü olsun; aşıdan sonran 60-70 cm mutlaka kesilmelidir. Diğer bir deyişle tepe budaması yapılmalıdır. Eğer dikilen badem fidanı boyu 30-60 cm arasında ise budama işlemine gerek yoktur sadece yapılması gereken Mart – Nisan döneminde tepe budamasının yapılmasıdır. En üst sürgünde bir parmak kalınlığı budama yapılması yeterlidir.

Meyveler elle toplanıyorsa ağaçların alçaktan (40 cm) dallandırılması yararlı olacaktır. İlerleyen zamanlarda çok fazla budama ihtiyacı olmaz. Kuruyan, birbiri içine girmiş dalların alınması, taç kısmında ışıklanmanın sağlanması için düzenli budama yapılması yeterli olacaktır. Ağaçlar yaşlanınca 15-20 yıl sonra gençleştirme budaması yapılabilir.